به گزارش خبرنگار مهر، آخرین نشست تخصصی بخش پژوهش سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر با موضوع «بررسی تاثیرات و پیامدهای جریان موازی در سیاستگذاری موسیقی كشور» به كارشناسی رضا مهدوی و حضور بردیا صدرنوری نوازنده، آهنگساز، پژوهشگر و مدیر جشنواره موسیقی نوای خرم و مانی جعفرزاده كارشناس و مدرس موسیقی دوشنبه شب 29 بهمن ماه در تالار وحدت تهران برگزار شد.

انتقاد از سیاست های ناشفاف مدیریتی در موسیقی

رضا مهدوی مدیر بخش پژوهش سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر و كارشناس برنامه رادیویی «سازبانگ» شبكه رادیویی گفت و گو كه در ایام برگزاری جشنواره میزبانی این بخش تخصصی را بر عهده داشت در ابتدای این برنامه با طرح موضوع «حساسیت های موجود در نحوه فعالیت جریان های موازی سیاستگذاری در حوزه موسیقی» از مهمانان برنامه خواست تا پیرامون این مساله به بیان نظرات خود بپردازند.

بردیا صدرنوری درپاسخ به پرسش مهدوی گفت: وقتی در حوزه ادبیات مدیریت صحبت می كنیم، آن چیزی كه مطرح می شود نحوه سیاستگذاری هاست كه در این راه دستگاه های حاكمیتی و نهادهای صنفی هر كدام ماموریت هایی دارند كه از منظر خودشان به فعالیت مشغول می شوند و در عین حال خیلی ها فكر می كنند اگر یك نهاد كاری را به درستی انجام نمی دهد پس می آیند و كار آن نهاد را نیز انجام می دهند. طبیعتا تداخل از همین نقطه شروع می شود كه این موضوع نشات گرفته از نا شفاف بودن سیاست های موجود عرصه موسیقی است.

سند موسیقی كارآیی لازم را ندارد

مانی جعفرزاده درباره این موضوع گفت: زمانی كه نهادهای موازی به وجود می آیند موضوع نتیجه گیری نیز مورد تمركز قرار می گیرد. از سوی دیگر طبیعتا سیاست های موسیقی نیز تابع یك سیاستگذاری كلی در كشوراست.باید به این نكته نیز توجه داشت كه آنچه موجب ایجاد جریان های موازی در عرصه سیاستگذاری موسیقی شده، رقابت های سیاسی است كه اتفاقا مردم درباره آن نظری ندارند. یعنی این سیاستمداران هستند كه وارد این نزاع ها شده و باعث به وجود آمدن جریان های موازی در عرصه موسیقی می شوند.

خیلی ها فكر می كنند اگر یك نهاد كاری را به درستی انجام نمی دهد می آیند و كار آن نهاد را نیز انجام می دهند. طبیعتا تداخل از همین نقطه شروع می شودصدرنوری هم گفت: ما بر اساس قوانین كشور فضایی را داریم كه همگی لازم الاجرا هستند و دفتر موسیقی وزارت ارشاد به عنوان متولی دولتی عرصه موسیقی زیر مجموعه دولت بحث اجرا و حمایت را مورد نظر قرار می دهند. ما مادامی كه نپذیریم كه مسیر فرهنگ به حركت رو به جلوی خود حركت می كند و سیاست نمی تواند دخالت زیادی در این عرصه نداشته باشد قطعا با مشكلاتی در این زمینه مواجه می شویم. شما دقت كنید كه مهم ترین خاصیت فرهنگ در این عرصه عدم استفاده ابرازی از فرهنگ است كه متاسفانه این موضوع در كشور ما نیز وجود دارد و ما از موسیقی در بیشتر مواقع استفاده هایی كردیم كه موسیقی را از مسیر خود خارج كرده و موجب بروز برخوردهای سلیقه ای شده كه ما را به سر منزل مقصود نمی رساند. ما در این عرصه برنامه داریم كما اینكه بنده در سال 84 طرح جامع موسیقی كشور را ارائه دادم اما چه می شود كه هنوز نمی توانیم تصمیم بگیریم كه موسیقی سند ملی داشته باشد یا نداشته باشد؟ همین سند موسیقی كه چند سال پیش تدوین شد هم آنچنان كارایی لازم را ندارد و نه تنها كاری را نمی تواند حل كند بلكه موجب بروز مشكلاتی هم می شوند.

رضا مهدوی در این بخش از برنامه بود كه به موضوع ممیزی و نحوه حضور نهادهای موازی سیاستگذار در حوزه موسیقی اشاره كرد و از كارشناسان برنامه خواست نظرات خود را پیرامون این موضوع بیان كنند.

مانی جعفرزاده درباره این موضوع گفت: وقتی از محتوای موسیقی حرف می زنیم آنچه در اغلب موارد مورد توجه قرار می گیرد موضوع شعر و پیغام ادبی از قطعات با كلام است. من در اینجا می خواهم به یك نكته اشاره كنم اینكه در دوره چهل سالگی انقلاب اسلامی هنوز ما در سلیقه مدیریتی دهه شصت قرار داریم. فرهنگ ایرانی در دهه شصت مبتنی بر شعار بوده كه من در اینجا پیرامون آن قضاوتی نمی كنم اما این متعلق به یك برهه تاریخی در كشور است كه هنوز هم ادامه دارد و بسیاری از مدیران و سیاستگذاران در این خاطره تاریخی وجود دارند. فرهنگ و موسیقی یك حیات طبیعی است و هرچه ما این چارچوب را وَرز بدهیم قطعا با مشكلاتی مواجه می شویم. متاسفانه بخش عمده ای از مشكلات فرهنگی ما به ویژه موسیقی این است كه سلیقه ها هنوز در دهه شصت قرار دارند كه ایم معضل برای توسعه فرهنگ كشور سلیقه ناقصی است كه متناسب با فرهنگ جامعه راه به جایی نمی برد.

انتقاد ار بی تدبیری های مدیریتی در فرهنگ

بردیا صدرنوری هم درباره موضوع «پیامد وجریان سازی موسیقی برای دیگررشته ها در ایام انقلاب اسلامی ایران» اظهار كرد: یكی از پیامدهایی كه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در موسیقی به وجود آمد ظهور و بروز گروه های در عرصه موسیقی بودند كه كارهای بسیار ماندگاری را در تمامی عرصه ها تولید كردند. اما پس از چندی بسیاری از اتفاقات بدی كه گریبان گیر موسیقی شد، برخی كارها و فعالیت هایی بود كه توسط خود اهالی موسیقی سلاخی شد كه اصلا هم ربطی به نوع سیاست ها نداشت. ضمن اینكه ما هنوز یكسری از تفكرات را در سالهای منتهی به دهه شصت جا گذاشتیم اما شما بدانید فرهنگ در این راه مسیر خود را طی كرده و می كند. اكنون ما در چهل سالگی انقلاب قرار داریم و این موقعیت مناسبی هستیم كه آیا باید موسیقی را گوش بكنیم یا نكنیم؟ اساسا چه حمایت و هدایتی در عرصه موسیقی ایرانی وجود دارد كه ما بر اساس بتوانیم تكلیف حوزه موسیقی را روشن كنیم؟ ما از این طرف شعار موسیقی فاخر و ایرانی را می دهیم اما از سوی دیگر با كلام و شعرهایی كه اصلا مناسب نیست فضا را به سمت دیگری می بریم. یعنی اكنون شرایط به گونه ای شده كه هر تهیه كننده ای می تواند بر اساس سلایق خود نوعی از موسیقی را به مخاطب ارائه می دهند كه این اسیب نشات گرفته از بی تدبیری مدیریتی است و منجر به ذائقه سازی هایی می شود كه اصلا زیبنده فرهنگ و هنر ایرانی نیست.

مانی جعفرزاده هم در ادامه این صحبت ها گفت: در هر دوره مدیریتی نقدهایی وجود دارد اما در دوره هایی مدیرانی حضور داشتند كه هم به هنرمندان جریان ساز توجه داشتند و هم شرایط مدیریتی را به وجود آوردند كه دربرگیرنده خدمات قابل توجهی بود. شما این موضوع را در زمان هایی هم در حوزه سینما و هم در حوزه موسیقی مشاهده می كنید. یعنی شما در این دوران با مدیرانی مواجه می شوید كه خاستگاه ذهنی انها خاستگاه فرهنگی است . موضوعی كه ما به طور مستمر در جریان مدیریت فرهنگی هنری كشور شاهد آن نبودیم و برخی ها ذائقه هایی را از حوزه هایی آوردند كه مسیر موسیقی را مخدوش كرد. اكنون نیز جریان سرمایه داری در فرهنگ و هنر كشور حكمفرماست كه در بسیاری از موارد مسیر مدیریتی فرهنگ و هنر را تعیین می كند. از سویی دیگر وقتی ما از حوزه نظارت حرف می زنیم نظارت بر كیفیت اثر هنری نیست نظارت الان چنین است كه من به گونه ای باشیم كه یك وقت چیزی نگویم كه به كسی یا نهادی بر بخورد. در اینجا اصولا نگاه فرهنگی وجود ندارد و ماجرا به سمتی می رود كه اصلا ریشه فرهنگی ندارد.

وقتی اهالی موسیقی در قوانین استخدامی جایی ندارند

بردیا صدرنوری كه طی سال های اخیر مدیریت برگزاری چند دوره جشنواره خصوصی موسیقی نوای خرم را به عهده گرفته در بخش دیگری از صحبت های خود به موضوع «كادرسازی» در حوزه مدیریتی موسیقی اشاره كرد و گفت: بحث توسعه منابع انسانی یكی از مهمترین موارد سیاستگذاری در حوزه موسیقی است. شما می بینید كه هیچ سند بالادستی برای توسعه منابع انسانی در حوزه فرهنگ و هنر نداریم. به عبارتی عزیزان هنرمندی كه در هر یك از بخش های موسیقی مشغول به فعالیت هستند هنوز نمی دانند تكلیفشان بعد از خروج از مراكز اموزشی چیست؟ ما هنوز بین ورودی ها و خروجی ها هنوز برنامه مشخصی نداشته و نمی توان گفت كه تصویر درستی از نیازمان داریم . شما می بینید در چارچوب قوانین استخدامی كشور هم روند مدونی در این حوزه برای اهالی موسیقی وجود ندارد. ما زمانی كه در سازمان مدیریت و برنامه ریزی بودیم تلاش های زیادی انجام دادیم اما به دلیل برخی از مشلات نتوانستیم كارهایی را انجام دهیم. كما اینكه خیلی از دوستان ما در حوزه صنفی نیز از ادامه كار خسته شدند.

رضا مهدوی در ادامه این نشست تخصصی بود كه از مهمانان برنامه خواست پیرامون موضوع كم كاری هنرمندان موسیقی فارغ از كم كاری های مدیریتی حوزه فرهنگ و هنر طی سال های اخیر ونگاه انحصاری برخی ها در این حوزه به بیان نظرات خود بپردازند.

خیلی ها در تاریح موسیقی به حق دیگر هنرمندان جفا كردند

مانی جعفرزاده درباره این موضوع گفت: سینمایی ها و تئاتری ها هم دست كمی از اهالی موسیقی ندارند. در این مجال باید به این نكته اشاره كنم. چند وقت پیش دوست عزیزی كه یكی از بهترین مستندسازهای ماست مشغول تحقیق درباره دانشكده فنی دانشگاه تهران بود. یكی از نكاتی كه در این مستند به آن پرداخته شده بود موضوع مهاجرت بسیاری از فارغ التحصیلان این دانشگاه بود. نكته مهم در این میان بحث مهمی بود كه اصولا ادامه تحصیل در كشور اصلا به كار نمی آید. در موسیقی هم ماجرا همین است. یعنی ما با بازاری مواجه هستیم كه اصلا ما به دانش موسیقی احتیاج نداریم كه بخواهیم شاهد پیشرفت هایی در این زمینه باشیم. من معتقدم نظامی جدید از هنرجویان باید تربیت شوند كه موسیقی نیز به سمت تحلیل برود. در این دایره محدود ماركتینگ در موسیقی با دایره تنگی مواجه می شویم كه رقابت ها بسیاری از هنرمندان را نابود می كند. ما مادامی كه با یك نظام فكری درست دایره را بزرگ نكنیم رقابت حرفه ای تبدیل به حذف می شود. خیلی ها در تاریح موسیقی به حق دیگر هنرمندان جفا كردند و این موضوعی است كه ساعت ها می توان درباره دلایل آن حرف زد.

صدرنوری نیز در ادامه صحبت های جعفرزاده بیان كرد: رشته تحصیلی من مهندس بود. من یادم می آید وقتی وارد بازار كار شدم كه از دانشگاه بیرون آمدم. من هنوز نمی دانم كی قرار است ما نوازندگان اركسترها را از دانشگاه ها استخدام كنیم. ما واقعا در این حوزه دارای معایب زیادی هستیم كه باید فكری برای آن كرد. من از سیستم دانشگاهی خودمان هنوز كار عملیاتی مشاهده نكردم كه بتوانیم در خروجی ها اقداماتی را انجام دهید كه بدنه موسیقی از این جریان وارد بازار كار شود. فعالان هنری در بسیاری موارد كارهای زیادی را در طول سال ها انجام می دهند اما هنوز همین هنرمندان در ابتدایی ترین نیازهای مادی خود دارای مشكل هستند. من به شخصه فكر می كنم بازنگری اساسی در سیستم دانشگاهی و اداری كشور نیازمندیم كه موسیقی نیز از این قاعده مستنثنی نیست.

بازنگری در مبانی حقوقی حوزه فعالان موسیقی

جعفرزاده در بخش پایانی صحت های خود تصریح كرد: مادامی كه خاص عمومی اجتماعی و علمی وجود نداشته باشد دانشگاه هم رشد علمی نمی كند. البته كه من ضعف فعلی دانشگاه ها را انكار نمی كنم. درباره پیوست فرهنگی هم باید توضیح بدهم كه اصلاح با سرعت هیچ گاه نتیجه درستی نداشته من بر این باورم باید همه كارهای اصلاحی باید در بلند مدت اتفاق بیفتد تا تحول فرهنگی به وجود بیاید. تصور من این است كه ما بیش از هر چیز سند بالا دستی موسیقی نیازمندیك این سند مجری خود را دارد و مجری باید این توابع را زیر نظر بگیرد و همه امور موسیقی را دردست بیگرد

صدرنوری هم در پایان این برنامه گفت: ما در حوزه پیوست فرهنگی به این موضوع هم نیاز داریم كه حق فعالان عرصه موسیقی در تمامی بخش ها مورد اصلاح وبازنگری صورت گیرد. دولت باید در همه امور موسیقی برنامه های مناسبی داشته باشند. حاكمیت حق هدایت و نظارت دارد اما این اوضاع و احوال به حدی قاطی شده كه خیلی از نهادها در كار یكدیگر دخالت می كنند. ما می توانیم روند را بررسی كنیم اما نمی توانیم وارد محتوای نهاد سیاستگزار شویم. ما باید سند موسیقی را به شكل درست و منطبق با شرایط جامعه ایرانی داشته باشیم . قطعا در این سند باید تقسیم كارها باشد و هرچه دولت دورتر از این فضا باشد باشد هم كارها خوب می رود و هم مردم می توانند كارهای خوب و بد را تشخیص دهند.