برنامه "جوان بمان" رادیو گفت و گو پیرامون موضوع واكاوی شیوع ناباروری و نقش آن در كاهش نرخ باروری كل كشور و با حضور دكتر پدرام كاویان پژوهشگر و مسئول گروه جمعیت در شبكه كانون های تفكر ایران، دكتر صالح قاسمی دبیر مركز مطالعات راهبردی جمعیت، نویسنده مجموعه پژوهشی "جنگ جهانی جمعیت" و مدرس دانشگاه و همچنین ارتباط تلفنی با دكتر عباسعلی پوربافرانی عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی روانه آنتن شد.

دكتر كاویان در ابتدای این برنامه با اشاره به تعریفی از مقوله ناباروری از منظر سازمان بهداشت جهانی بیان داشت: طبق نظریه سازمان بهداشت جهانی، زوجی نابارور است كه یك سال بدون پیشگیری برای بارداری تلاش كرده و به فرزند نرسیده است.

وی افزود: انجمن ناباروری آمریكا نیز طبق تعریفی كه از مقوله ناباروری ارائه داده، مادران بالای 35 سال را كه موفق به بارداری نمی شوند نابارور می نامد.

مسئول گروه جمعیت در شبكه كانون های تفكر ایران با اشاره به علل ناباروری در دنیا گفت: عمده علل ناباروری مربوط به سبك زندگی است، مانند نوع مصرف مواد غذایی، استعمال الكل، سیگار و سایر دخانیات و همچنین چای. ما با وجود اینكه بیش از 35 دانشگاه علوم پزشكی در داخل كشور داریم اما هیچ پژوهشی درباره علل ابتلاء زوجین كشور به ناباروری انجام نداده ایم.

این پژوهشگر جمعیتی با اشاره به چرایی این مطلب یادآور شد: به نظر می رسد دغدغه ای راجع به این موضوع با اهمیت وجود ندارد و ناباروری در ایران هنوز به عنوان یك مسئله جدی شناخته نشده است.

كاویان با اشاره به نوع حمایت های كشورهای دنیا از مقوله فررزندآوری عنوان كرد: حمایت از فرزندآوری در كشورهای مختلف در دو بخش زیرساختی درمان و حمایت های مالی خلاصه می شود. ما فقط 80 مركز درمان ناباروری در داخل كشور داریم كه البته عمده این مراكز در تهران بوده و بسیاری از استانهای كشور از داشتن آن محرومند.

وی تأكید كرد: با توجه به شیوع ناباوری در ایران، تربیت پزشك متخصص در حوزه درمان نازایی در كشور باید به عنوان یك اولویت جدی درنظر گرفته شود.

همچنین دكتر قاسمی پژوهشگر جمعیتی با اشاره به میزان ناباروری در میانگین جهانی گفت: نرخ ناباروری در سطح بین المللی به طور میانگین نزدیك به 12 تا 14 درصد است كه البته بسیاری از این زوجین با اقدام پزشكی قابلیت بارور شدن را پیدا می كنند.

دبیر مركز مطالعات راهبردی جمعیت آمار ناباروری در ایران را سوال برانگیز خواند و درباره علت آن اینچنین گفت: در سال 1990 نرخ ناباروری 5.5 تا 6 درصد بوده اما در حال حاضر بر اساس پژوهش ها و اعلان دفاتر وزارت بهداشت و جامعه آماری بنده، حدود 20.5 تا 21 درصد زوجین ایرانی نابارور هستند.

وی در ادامه این مطلب متذكر شد: امروز از هر پنج زوج ایرانی یك زوج نابارور بوده كه این هشدار آمیز است. ما حدود 39 درصد نابارورِ اولیه و 61 درصد نابارورِ ثانویه داریم. منظور از «نابارور اولیه» كسانی هستند كه از ابتدای ازدواج نابارور بودند و لازم بوده كه چرخه ای را به نام ناباروری بگذرانند اما «نابارور ثانویه» به زوجینی می گوییم كه در ابتدا بارور بودند و حتی شاید صاحب فرزند هم شده اند اما بعد از فرزنددار شدن به دلایل مختلف الان نابارور هستند.

قاسمی ادامه داد: در این رابطه می توان انگشت اتهام خود را به سمت پروژه های ببریم كه اجرا شده اند تا زوجین بارور در ایران نابارور شوند. اسناد و شواهد نشان می دهد ما از طریق دارو و غذا مانند محصولات تراریخته در معرض یك حمله بیوتروریستی و بیولوژیكی قرار گرفتیم.

این پژوهشگر جمعیت با انتقاد از گران قیمت بودن چرخه درمان ناباروری در كشور گفت: در این حوزه صنعتی ایجاد شده كه درمان را به شدت پرهزینه كرده است. مجلس باید برای حل این مشكل ورود كرده و آن را از دولت مطالبه نماید.

وی همچنین با اشاره به علل افزایش ناگهانی نرخ ناباروری در ایران عنوان كرد: اصلی ترین متغیر در این رابطه سبك زندگی است. تأخیر در فرزندآوری مسئله ای است كه به شدت در وزجین دیده می شود. برخی مراكز مشاوره به زوجین توصیه می كنند در 5 سال اول زندگی فرزند دار نشوند چراكه بخش عمده ای از طلاق ها در 5 سال اول زندگی اتفاق میافتد درحالیكه علت بالابودن نرخ طلاق در 5 سال اول زندگی زوجین، نبود فرزند است.

قاسمی تغذیه را از دیگر متغیرهای موثر در افزایش ناباروری زوجین دانست و افزود: شیوع سردمزاجی در اغلب غذاها، شیوع سقط و سزارین از علل ناباروی هستند و فرصت باروری را كاهش می دهند.
وی با تشریح راهكارهای مقابله با شیوع ناباروری در كشور بیان كرد: زوجین جوان باید بدانند كدام رفتارها و تصمیمات آنها منجر به ناباروری می شود. تأخیر در فرزندآوری و فاصله زمانی نامناسب بین فرزندان و استفاده غیر مدیریت شده از لوازم پیشگیری، فست فودها و در كل، سبك زندگی باعث ناباروی می شوند لذا اطلاع رسانی در این زمینه ضروری است ضمن اینكه ورود خیرین نیز در این حوزه بسیار كمك كننده خواهد بود.

در ادامه برنامه "جوان بمان" رادیو گفت و گو، پوربافرانی نماینده مجلس گفت: كمیسیون بهداشت و مجلس شورای اسلامی به مسئله ناباروری در كشور توجه زیادی دارند. ما در برنامه ششم توسعه سعی كردیم تا پوشش بیمه ای لازم را برای درمان ناباروری ایجاد كنیم.

عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی افزود: متأسفانه بسیاری از موارد مصوب و پیش بینی شده مجلس، در اجرا با مشكل مواجه می شوند. حداقل پوشش بیمه ای نسبت به گذشته ایجاد شده اما با توجه به كمبود منابع و افزایش زوج های نابارور، میزان پوشش بیمه ای از نظر تعداد و مبلغ كافی نیست.

پوربافرانی با بیان اینكه بانك اطلاعاتی درستی از جمعیت نابارور برای آنالیز وضعیت وجود ندارد اظهار داشت: خدمات مراكز درمانی مانند هلال احمر، پژوهشكده رویان و مركز درمان ناباروری در یزد نسبت به بخش خصوصی كاملاً متفاوت است. بسیاری از زوجین برای مراجعه به مراكز درمان ناباروری از مسیر اصلی منحرف و در مراكز خصوصی مجبور به پرداخت هزینه های گزافی می شوند و این، انگیزه زوجین را برای ادامه درمان كاهش می دهد.