برنامه " ترنج " با موضوع نقش عفاف و حیا در كاهش آسیب ها و ناهنجاریهای اجتماعی با حضور زهرا عباسپور آذر ، استادیار دانشگاه در رشته روانشناسی سلامت ، فاطمه خوئینی ها ، استادیار دانشگاه در رشته روانشناسی تربیتی و ارتباط تلفنی با فرشته روح افزا ، مدیر رصد و آمار شورای فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی ، روانه آنتن رادیو گفت و گو شد.

ترنج : مادران برای تربیت صحیح فرزندان خود باید به چه اصولی توجه كنند؟

زهرا عباسپور آذر : نقشی كه مادر در تربیت فرزند و خانواده دارد ، بسیار اساسی است. داشتن تغذیه حلال در زمان بارداری ، سلامت جسمی و روانی مادر و رعایت اصول اخلاقی و تربیتی پس از به دنیا آمدن كودك برای داشتن یك كودك سالم ضروری است. همچنین ارتباط پدر و مادر نزد فرندان خود اهمیت زیادی دارد ، رعایت آداب جنسی والدین ، نوع پوشش آنها و فرزندان و سخن گفتن و رفتار طرفین در محیط خانواده باید مناسب باشد. به عنوان مثال باید به كودكان آموزش داد چگونه وارد اتاق والدین خود شوند یا در تصمیم گیری ها و شرایط مختلف چگنه با پدر و مادر سخن بگویند.

ترنج : نقش و جایگاه رسانه ها در ترویج فرهنگ عفاف و حیا در میان بانوان كه امروزه با زندگی فرزندان گره خورده است ، چیست؟

فاطمه خوئینی ها : رسانه ها و فضای مجازی نقش مهمی در انتقال الگوها در جامعه دارند اما تحلیل ذهنی انسان تعیین كننده نفوذ تولیدات رسانه ها به زندگی ماست. اگر ما الگوهای زنده اطراف و الگوهایی كه فضای مجازی و رسانه برای ما ایجاد می كنند را ارزشمند تلقی كنیم ، مطمئنا از آن پیروی می كنیم اما اگر الگویی كه رسانه به عنوان خوراك ذهنی برای ما فراهم آورده را ارزشمند ندانیم ، دنبال نخواهیم كرد ،البته این ارزش ها و باید ها و نباید ها را از دوران كودكی می آمویم و درونی می كنیم.
در واقع در پس بسیاری از رفتارهای كلامی و غیر كلامی محجوب و متین ما ، یك تفكر و اندیشه متین و محترم قرار گرفته است یعنی اندیشه سالم ، رفتار و كلام سالم می سازد . پس باید هشیار باشیم كه به چه چیزی می اندیشیم چون رسانه و دنیای مجازی با محرك های مختلفی كه آگاهانه و برنامه ریزی شده طراحی می كند سبب خلق افكار و اندیشه های ما می شوند.

ترنج : شورای اجتماعی زنان چه اقداماتی در این خصوص توسعه حیا و عفاف داشته است و چرا نتیجه این اقدامات در جامعه به وضوح دیده نمی شود؟

فرشته روح افزا : حیا لازمه زندگی آرام بشر است و باید برای اغنای انسان در این زمینه كارهای اساسی و متفاوتی انجام شود و نمی توان در سطح دستوررالعمل ها و مصوبات محدود شد..شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای اجتماعی زنان اجازه كار اجرایی ندارند ، در واقع شورای عالی انقلاب فرهنگی یك دستگاه سیاستگذار است و تمام مصوبات باید توسط دستگاه های اجرایی مورد پیگیری قرار گیرد.
مصوبات عفاف و حجاب در این شورا وضع و ابلاغ شده است و در حال حاضر وظیفه داریم بر اجرای صحیح این مصوبات نظارت كنیم كه برای این مسئله از دستگاه های مختلف گزارش هایی خواسته و جلساتی با روسای نهادهای مختلف برگزار شده است تا تعامل و همفكری بیشتری برای اشاعه فرهنگ عفاف و حجاب صورت بگیرد.
گرچه برخی از مصوبات شورا با همكاری دستگاه های دیگر بسیار موفق بوده است اما متاسفانه اقدامات صورت گرفته تا حدود زیادی موثر نبوده است. عواملی مانند كمبود بودجه و اعمال سلیقه در اجرای مصوبات ، سبب شده هماهنگی مطلوب در میان نهادها و سازمان ها صورت نگیرد.همچنین خلا اصلی در شورای عالی انقلاب فرهنگی عدم وجود ضمانت اجرایی برای مصوبات است ، به طوری كه شورا نظارت می كند ، نقطه ضعف ها را پیدا می كند اما اختیار برخورد با نهادها را ندارد كه در اینجا به حمایت مجلس نیازاست.

ترنج : نقش آموزش و پرورش در احیا و نهادینه كردن فرهنگ عفاف و حیا در خانواده و افراد جامعه چیست؟

زهرا عباسپور آذر : آموزش و پرورش با توجه به ظرفیت ها و زیرساخت هایی كه دارد می تواند فرهنگ عفاف و حیا را متناسب با نظام تعلیم و تربیت در میان دانش آموزان اشاعه دهد. همچنین توانایی باز تولید و بازنگری برنامه ها و محتواهای آموزشی و درونی كردن و تعمیق این موضوع در كتاب های درسی را دارد و حتی این قابلیت وجود دارد كه این فرهنگ در قالب بازی های متناسب با فهم و ادراك كودكان در مقطع پیش دبستانی و مهدكودك نیز پیاده شود.
راه دیگر این است كه آموزش و پرورش تعامل سازنده ای با خانواده ها برقرار كند و مربیان و معلمان مدارس با والدین در این خصوص همدلی و همكاری داشته باشند.

ترنج : نقش فضای مجازی در ایجاد حیا و عفاف در افراد از كودكی تا بزرگسالی چیست؟

فاطمه خوئینی ها :رسانه های دنیای مجازی با محرك های مختلف كه آگاهانه و برنامه ریزی شده طراحی می كنند سبب خلق افكار و اندیشه های ما می شود. ذهن كودك در برخورد با این اندیشه ها دست به تحلیل می زند و ممكن است باعث خشنودی یا عدم رضایت او شود اما در تحلیل عمیق تر كه مربوط به گروه های سنی بالاتر است و هوش تحلیلی بیشتری از رسانه ، فضای مجازی و الگوهای پیرامونی دارند ، حال خوب ، خلق مثبت و عزت نفس بالاتر را ایجاد خواهد كرد . همانطور كه ما هر ماده غذایی را مصرف نمی كنیم ، نباید به هر خوراك ذهنی هم توجه كنیم و باید یا با بررسی عمیق در رسانه ها ، حال خوب ، رشد ذهنی و سلامتی را در خود تقویت كنیم.