خبرگزاری تسنیم؛ مناظره| افزایش شاخص بورس به چه قیمتی؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، موضوع بورس طی دو سه سال اخیر به‌ویژه از زمانی كه شاخص بورس در اواخر سال 98 و اوایل 99 به‌صورت غیرواقعی جهش غیرمنطقی داشته، مورد توجه عموم مردم قرار گرفته است و متأسفانه برخی سهامداران با این انگیزه كه یك‌شبه پولدار شوند، سرمایه‌های خود را فروخته وارد این بازار شدند كه البته بلدها به آنچه می‌خواستند رسیدند و نابلدها سرمایه‌هایشان نابود شد.

طی ماههای اخیر و با روی كار آمدن دولت سیزدهم برخی سهامداران به‌شكل منطقی خواستار بازگشت ثبات به این بازار بودند و البته عده‌ای هم در مقابل خواسته‌های غیرمنطقی برای جهش شاخص داشته‌اند كه این انتظار جز با افزایش نرخ تورم یا رشد نرخ ارز و آزادسازی قیمتها محقق نخواهد شد.

البته بسیاری از كارشناسان و فعالان بازار سرمایه معتقدند كه بورس باید آیینه واقعی از اقتصاد باشد و شاخص بورس هم باید با عملكرد مثبت و موفق شركتهای حاضر در بورس مثبت شود، كه در این بین عملكرد شركتهای بزرگ دولتی و شبه‌دولتی و در واقع حقوقی‌های بورس هم مهم است كه باید در راستای حفظ منافع همه سهامداران از جمله سهامداران خرد باشد كه ظاهراً در برخی مقاطع این‌گونه نبوده است.

در همین رابطه، ساعت 14:30 امروز خبرگزاری تسنیم با مشاركت رادیو گفتگو مناظره‌ای را با حضور برخی كارشناسان حوزه بورس و اقتصاد برگزار و به‌صورت زنده از رادیو گفتگو و سایت و شبكه‌های اجتماعی خبرگزاری تسنیم به‌شكل صوتی و تصویری پخش شد.

مهمانان این برنامه امین دلیری، معاون پیشین وزیر اقتصاد و مدرس دانشگاه، فردین آقابزرگی، مدیرعامل سبدگردان نیكان و كارشناس بازار سرمایه، دكتر رضا غلامی، كارشناس اقتصادی و دكتر مهدی رباطی تحلیلگر بازار سرمایه و اقتصاددان بودند.

این برنامه به‌تهیه‌كنندگی دكتر معصومه اسمعیل‌نژاد و توسط كارشناس مجری، آقای محسن احمدی فرد اجرا شد.

* حركات بازار سرمایه تحت خواسته های دولت رقم می خورد/ دولت باید منافع جمع را ببیند

فردین آقا بزرگی مدیرعامل سبدگردان نیكان و كارشناس بازار سرمایه گفت : اقتصاد و بازار سرمایه منفك از هم نیستند و روی هم تاثیر دارند، اقتصاد روی بازار سرمایه و بازار پولی اثر میگذارند ، اگر می‌خواهیم به صورت كیفی بررسی كنیم كه بازار سرمایه حال خوب یا بد است باید مقیاسی را شاخص قرار بدهیم كه عمدتا وظیفه ی بازار سرمایه تامین مالی بنگاه هاست .

وی افزود: از سال 95 معاملات بازار اولیه از 45 درصد در سال 99 به 7 درصد تنزل پیدا كرد یعنی تامین مالی از بازار اولیه 7 درصد بوده و بازار سرمایه از عهده ی كار اصلی خود بر نیامده است . دستكاری قیمت و نوسانات ناخواسته ، عدم توازن در سهام شناور آزاد ، عدم توازن از سهم دولت و حقوقی ها در بازار از جمله مشكلات بازار است. دولت بیش از 50 درصد از سهام بازار سرمایه را مستقیم و غیر مستقیم در اختیار دارد و طبیعتا كل حركات در بازار سرمایه تحت خواسته های دولت رقم می خورد ، بنابراین دولت باید منافع جمع را ببیند.

وی گفت: عرضه صندوق های پالایشی و دارایكم به طور هدایت شده فضای بازار را به سمتی برد كه با واقعیت های اقتصاد ما همخوانی نداشت. در سال 99 دولتمردان به طور مستقیم مردم را به حضور در بازار تشویق كردند. در حال حاضر این صحبت ها وارث یك ناهنجاری هایی است كه در بازار دیدیم ، نه به آن روزهایی كه در سال 99 داشتیم و نه به الان كه بسیاری سهم های ارزنده در بازار هست كسی به آن ها نگاه نمی كند.

آقابزرگی در ادامه گفت: توجه ما به بازار سرمایه باید به این باشد كه بازار وظیفه ی اصلی خود كه تامین مالی بنگاه ها را چگونه انجام میدهد ، اما الان بازار تبدیل شده صرفا به محلی برای فروش اوراق بدهی.

مطلب بعدی نرخ بهره بالا است كه منشا آن عرضه اوراق بدهی در سطح وسیعی است كه باعث شده بازار به این رخوت فرو رود.

رباطی در خصوص حبابی بودن شاخص 2 میلیون واحدی خاطر نشان كرد: حباب تا وقتی كه نتركد كسی نمی داند كه این بازار حباب دارد یا خیر ، بنابراین اینكه شاخص 2 میلیون حباب داشته یا خیر ، یك نظر شخصی نسبت به هر فرد است ، فلذا همین موضوع است كه ماركت را به وجود می آورد. اصلا فلسفه ی بازار همین است ، اما در خصوص اینكه دولت در بازار چه وظیفه ای دارد ، باید بگویم كه متاسفانه علی رغم تمامی موضوعاتی كه بیان می شود اما بازار سرمایه همواره به عنوان یك موضوع كاملا حاشیه ای به آن نگاه شده و شاید مسئله بورس از بسیاری از مسائل برای دولت بی اهمیت تر است . شاید دلیل این موضوع این باشد كه سواد مالی در كشور ما پایین است .

وی گفت: ارزش بازار سهام ما 220 میلیارد دلار است در حالی كه یك هلدینگ ما حدود 10 میلیارد دلار ارزش دارد ، برای همین سیاست گذار به این بازار توجه كافی نداشته و ندارد. مثلا ما در سال 92-93 یك دفعه شاهد این بودیم كه نرخ خوراك پالایشگاهی ها تغییر كرد و بازار سرمایه متاثر از آن شد. ذاتا در بازار سرمایه دستكاری مطرح نیست چرا كه واقعیت اهمیتی برای سیاست گذار ندارد ، به دو دلیل یك اینكه سواد آن واقعا وجود ندارد اما امروز به دلیل بالا رفتن ضریب نفوذ بازار سرمایه ، كمی مهم تر شده اما هنوز خیلی جا برای پیشرفت دارد.

غلامی: شاخص بورس الان باید 900 هزار باشد

رضا غلامی در پاسخ به سوالی در خصوص سیاست‌های دولت سیزدهم در مورد بورس گفت: شاخص بازار سهام در زمانی كه به دو میلیون رسید واقعی نبود و الان نیز واقعی نیست و باید به 900 تا یك میلیون واحد برسد. فرض اقتصاد بر رفتار عقلایی است اما در حال حاضر رفتار اقتصادی مطرح است چرا كه امروز رفتارهای گله‌ای وجود دارد.

وی افزود: دولت قبل آتشی كه روشن شده بود را افزایش داد و تصور می‌كرد این اقدام درستی است. برخی معتقد هستند كه وقتی دلار بالا می‌رود شاخص نیز افزایش می‌یابد ولی این صحیح نیست چرا كه همه شركت‌ها صادر كننده نیستند در عین حال اقتصاد ما واردات محور است بنابراین نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم شركت‌ها در این شرایط سود داشته باشند.

این كارشناس اقتصادی ادامه داد: پس از هر دوره رونق طولانی حتما یك دوره ركود طولانی خواهد بود. وقتی كه شاخص بورس به دو میلیون رسید دولت هر اقدامی كرد نتوانست دیگر شاخص را حفظ كند. انتظاری كه دولت برای افزایش شاخص دارد غیر واقعی است. البته اگر بتوانیم سود واقعی را با كاهش هزینه و تقاضای بهینه افزایش دهیم شاخص ظرفیت افزایش را نخواهد داشت.

دلیری: اصلاح اقتصاد یا رشد بازار سرمایه؛ انتخاب كنونی دولت
دلیری در مورد توانایی دولت برای افزایش بهره‌وری بازار سرمایه با استفاده از برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری گفت: اقتصاددان‌ها می‌خواهند كه بازار سرمایه واقعی باشد. حدود دو سال قبل قیمت خودروها ده برابر افزایش پیدا كرد. دولت پس از مدتی می‌بیند كه قیمت‌ها مجدد افزایش پیدا كرده است و در اینجا منافع جمع را باید در نظر بگیرد.

وی گفت: برخی دوست دارند برای رشد بورس تورم افزایش پیدا كند. معاون بانك مركزی گفته بود كه یا باید به اقتصاد توجه كنیم یا بازار سرمایه. دولت این نظر را ندارد كه بازار سرمایه بی‌اهمیت است. دولت سیاست‌های خود را بر حمایت از بازار سرمایه گذاشت اما در مرحله اول باید كاری كنیم كه بازار سرمایه از شاخص‌های اقتصادی پیروی كند. بازار سرمایه یك بازار پر بازده است، اینگونه نیست كه ما بخواهیم آن را خرابتر كنیم.

دلیری افزود: بازار سرمایه از سال 88 تا 98 بالاترین بازدهی را بین بازارهای دیگر داشته است. دولت باید بازارهای موازی دیگر را نیز در نظر بگیرد و گاهی دولت باید بین اصلاح در اقتصاد كشور و بازار سرمایه یكی را انتخاب كند.

آقا بزرگی در خصوص ظرفیت بازار سرمایه گفت : ظرفیت های موجود در بازار سرمایه ، اعتقاد من این است كه دولت به خوبی واقف شده است و‌حدود پنجاه درصد كسری بودجه را از همین بازار تامین كرده است ، به هر حال همین افزایش تعداد فعالین بازار سرمایه ، مشكلی برای دولت ایجاد كرده است ، و ما نمی توانیم به اعتقاد هر یك از افراد رفتاری را برای بازار ترسیم كنیم ، اما هدف اصلی بازار سرمایه همانطور كه گفتم تامین مالی بنگاه های اقتصادی است. بعضی موقع ها سازمان بورس به دلیل انتظاراتی كه به وجود آمده نقشی را مجبور می شود ایفا كند كه وظیفه ی بازار نیست . باید زیر ساخت های لازم و اصلاح قانون در دستور كار گیرد در فضایی كه نگرش ، نگرش نقد شوندگی در بازار باشد. همانطور كه ما انتظار داریم سازمان بورس باید حافظ منافع كل سهامداران باشد ، بانك مركزی و دولت هم وظایفی دارند.

آقا بزرگی افزود : بازار سرمایه بازار پر ریسكی است، و البته پر بازده ترین هم هست، اما معمولا این ریسك گفته نمی شود ، افراد به طور مستقیم نباید ورود كنند ، و باید با عمق بخشیدن به بازار سرمایه بطور غیر مستقیم افراد واردشوند ، مثلا در بورس پكن و شانگهای تا 1 سال به افراد اجازه معامله مستقیم نمی دهند . بازاری خوب است كه بیشترین سهم را تامین مالی بنگاه ها داشته باشند. كمبود نقدینگی باید از بازار سرمایه تامین شود ، سرمایه گذاری بازار سرمایه مانند سرمایه گذاری در بانك ها نیست و این انتظار را ما نباید ایجاد كنیم ‌.

*رباطی: حمایت فعالان بازار سرمایه از تورم، سوء تفاهم است

رباطی در خصوص راهكارها و تدابیری برای كمك در بازار سرمایه گفت: سوتفاهمی در بازار سرمایه هست كه میگویند فعالین بازار سرمایه دنبال تورم هستند تا بورس رشد بكند ، اما بحثی كه هست این است كه فعالین بازار نمی گویند قیمت ها را افزایش دهید تا بورس رشد كند ، بحث این است كه قیمت ها فقط واقعی شود تا جیب دلال ها این وسط پر نشود. بنابراین دولت موظف است كه این مابه التفاوت قیمت به جیب تولید كننده و سهامدار برود نه جیب دلال، پس بحثی كه وجود دارد این است . مثل ارز 4200 تومانی كه تمام شركت ها زیان ده شدند ، در حالی كه تمام محصولاتی كه ارز 4200 به آن ها اختصاص داده شد قیمت های آن ها چند برابر هم شده است. بنایراین فعالین بازار دنبال شفاف سازی قیمت ها هستند.

وی افزود: در مورد راهكارها ، همه میدانند كه راهكارها چیست ، این راهكار ها وقتی عملیاتی می شود كه بازار سرمایه برای سیاست گذار اهمیت پیدا كند. دلیل اجرایی نشدن این راهكار ها اقتصاد سیاسی كشور است و ضریب نفوذ پایین بورس باعث شده بورس در تصمیم گیری ها خیلی مورد توجه نباشد.

بزرگی در خصوص راهكارهایی كه برای حمایت از بازار سرمایه وجود دارد گفت :
1- كوچك سازی دولت بسیار اولویت دارد نسبت به انتشار اوراق
2- محوریت تامین مالی بخش خصوصی اهمیت دارد و باید بهای بیشتری به بخش خصوصی داد

*دولت با اقدامات در بخش واقعی اقتصاد بر بازار سرمایه تاثیر بگذارد
غلامی در خصوص تدابیر دولت برای بازار سرمایه و دخالت زیر مجموعه دولت در بازار سرمایه گفت: مشكل اصلی در اقتصاد اطلاعات بود. بازار سرمایه شكل گرفت تا در یك فضایی كه اطلاعات در دسترس است یك رقابت همگن را ایجاد كند. دولت حق دخالت ندارد و نهایتا می‌تواند به عنوان یك بازیگر در بازار باشد. دولت باید زمین را مدیریت كند نه آنكه در آن دخالت كند.

وی افزود: شركت‌های دولتی كه عرضه داشتند به عنوان یك بازیگر عمل كردند. فاصله بین بازار سهام و بخش واقعی وجود دارد. دولت می‌تواند در بخش واقعی اقتصاد اقداماتی انجام دهد تا در نتیجه آن بازار سرمایه نیز تاثیر بپذیرد. نرخ مبنای سود در بانك‌ها خطكش اقتصاد است و این نرخ نیز باید كاهش یابد.

دلیری در مورد راهكارهای پیش روی دولت برای مدیریت بازار سرمایه گفت: دولت باید ترتیبی اتخاذ كند كه بازار سرمایه ثبات داشته باشد. سرمایه‌گذاران خرد باید با استفاده از تحلیل‌های درست در مدت تثبیت بازار انتخاب‌های مناسب داشته باشند. سرمایه‌گذاران باید به مسائل بخش واقعی اقتصاد توجه داشته باشند. ضمن اینكه دولت می‌تواند با در نظر گرفتن یك بیمه ریسك بازار را به حداقل برساند.

انتهای پیام/