یگانه، مدرس دوتار قوچانی در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو، با اشاره به اینكه بخشی‌ها شناسنامه خطه‌خراسان بوده و دوتار نیز سجل مملكت است، گفت: بخشی‌ها تاریخ و هویت این منطقه هستند كه ادبیات، شعر و شاعری را زنده نگه داشته‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محمد یگانه، نوازنده چیره‌دست دوتار در مصاحبه با برنامه "اینجا چراغی روشن است" رادیو گفت‌وگو با اشاره به اینكه بخشی‌ها در وقتِ مریضی‌های مردم نیز طبابت می‌كردند، گفت: بخشی‌ها برای جوانان روایت‌های بسیاری دارند كه ریشه در شاهنامه دارد.
یگانه با بیان اینكه هنرمندان بخشی نقالی نیز می‌كنند و این روش برآمده از شاهنامه است، افزود: بنده افتخار می‌كنم كه اثری در این باب جمع كرده‌ام.
وی ادامه داد: موسیقی شمال خراسان به طور كلی حماسی است چون كرمانج‌ها مرزبانان ایران بودند و دچار اسارت و كشتار بسیاری شدند، همین امر نشان می‌دهد كه موسیقی این خطه ریشه در شاهنامه دارد.
یگانه با بیان اینكه این قبیل هنرها متولی مشخصی در كشور ندارد، گفت: بنده از ابتدا عاشق تهمینه و سهراب و... بودم. بخش‌های اعظم شاهنامه را حفظ هستم ولی مسئولان بارها ما را دلسرد كرده‌اند و فقط پس از مرگ است كه ما را می‌شناسند.
*پیشینه دوتار یا تنبور خراسانی
همچنین عبدالرضا مجدی، پژوهشگر موسیقی اقوام كه در استودیوی پخش زنده برنامه "اینجا چراغی روشن است" حضور داشت، با اشاره به بخشی از كتاب فارابی كه از دوتار خراسان با عنوان "تنبور" یاد كرده است، گفت: اینكه آیا در دوره صفوی هم دوتار خراسان به سانِ امروز بوده است یا خیر، محل بحث است.
وی با بیان اینكه خراسان در گذشته یك ناحیه واحد بوده است، تصریح كرد: تقسیماتی كه در مورد ولایات خراسان در دوره صفوی شكل گرفته و دارای مستندات مكتوب می‌باشد، نشان می‌دهد در دوره شاه طهماسب ولایت هرات به شاهزاده‌ها تعلق داشته است. حتی شاه عباس در هرات به دنیا آمد و كودكی خود را در این خطه سپری كرد. در این میان خراسان شرقی به مركزیت هرات و خراسان غربی با مركزیت مشهد شناخته می‌شد. در آن سال ابراهیم میرزا به عنوان برادرزاده و داماد شاه طهماسب، فردی آراسته به چندین هنرِ نقاشی، خطاطی، منبت كاری و حتی تنبور نوازی بوده است.
مجدی با بیان اینكه این فرد مُزین به علم ادوار –اشاره به دورها و اوزان خاص موسیقی- بوده و شاگردانی تربیت كرده و اساتیدی به نام نیز داشته است، گفت: او چندین بار هم به عنوان حاكم نقاط مختلف خراسان برگزیده شده و نقاشی‌های او به صورت "مكتب ابراهیم میرزا" درآمده است كه شیوه‌ای خاص از مینیاتور را نمایان می‌سازد.
*نقش بخشی‌ها در زمان جنگ
این كارشناس موسیقی نواحی و سرگذشت كشورمان، از اساتیدی در آن روزگار كه دستی در تنبور نوازی داشتند نام برد و گفت: آن افراد در مجالس بزم ابراهیم میرزا نام برده شده‌اند و حتی اسامی مقام‌های دوره صفوی از جمله عشق، حجاز، نیشابور، عراق و... نیز برده شده است.
مجدی در ادامه از افول نسبی این هنر به دلیل حمله ازبك‌ها و قتل و غارت آن‌ها در شرق كشورمان یاد كرد و افزود: استاد محمود تنبوره‌چی در این درگیری‌ها كشته شد. نكته جالب توجه دعوت از نوازندگان و خوانندگانی بود كه درپی حمله ازبك‌ها، آنان را به منظور مصالحه فرا می‌خواندند و متأسفانه باز هم در آن محافل افرادی از جامعه هنری ایران كشته شدند.
وی در بخشی دیگر از این برنامه در رادیو گفت‌وگو به سه زبانه بودنِ منظومه خوانی توسط بخشی‌های قوچان اشاره كرد كه شامل فارسی، تركیِ آذری و محلی، كردی و كرمانجی است.
