خبرگزاری میزان: اقتصاد سینما رونق نگرفته؛ گرانی بلیط‌هاست كه گیشه خوبی ساخته

خبرگزاری میزان - اگر چه چرخه سینما و اقتصاد آن بواسطه اعداد و ارقام گیشه‌ها رقم می‌خورد، اما با این حساب بسیاری از فعالان و باتجربه‌های این عرصه معتقدند رونق اقتصادی سینما، زمانی شكل درست و واقعی به خود می‌گیرد كه تعداد صندلی‌های پرشده سالن‌های سینما توسط مخاطب تعیین كننده رونق این عرصه از هنر باشد نه صرفا ارقام گیشه. بیشتر سینماگران معتقدند اقتصاد سینما هم اكنون بواسطه گران شدن بلیط‌های سینما در حال گردش است نه فعالیت سینماگران؛ آن‌ها می‌گویند هم اكنون 90درصد سینماگران مستقل و پیشكسوت بی كار هستند و فعالیت دوباره و موفق آنهاست كه می‌تواند چرخه اقتصاد سینما را بدنبال داشته باشد.

برنامه «نوسان» كاری از شبكه رادیویی گفتگو، به تهیه كنندگی حسین روزبهانی و با اجرای دكتر «سامان كریمی شاد» بعنوان مجری- كارشناس این برنامه به موضوع اقتصاد سینمای و رونق آن پرداخت؛ در این برنامه امیرحسین شریفی تهیه كننده سینما، محمد قنبری مدیر پردیس سینمایی «مگامال»، مرتضی شایسته تهیه كننده و پخش كننده، سعید خانی تهیه كننده و پخش كننده، امیرشهاب رضویان كارگردان سینما و هاشم میرزاخانی، مدیرعامل موسسه «سینماشهر» درباره وضعیت تولید و پخش فیلم و چشم انداز اقتصاد سینمای ایران در سال 1403 به گفتگو پرداختند.

"امیرحسین شریفی" از تهیه كنندگان پیشكسوت سینمای ایران با حضور در برنامه زنده «نوسان» گفت: بنده حدود 4 دهه است كه با تولید 138 فیلم سینمایی، تلویزیونی و سریال در عرصه تولیدات نمایشی فعالیت دارم و پیرامون رونق اقتصاد سینمای كشور معتقدم اگرچه هم اكنون دست سازندگان آثار برای ساخت اثر با سوژه‌های مختلف به ویژه آثار طنز بازتر است و از طریق چنین سبكی میتوان حرف‌های زیادی را با مخاطب در میان گذاشت، اما صرفا تمركز بر روی این ژانر به تنهایی نمیتواند دلیلی برای رونق سینما باشد. بنده معتقدم سینمای ایران هنوز تا رسیدن به رونق استاندارد و مطلوب، راه زیادی را در پیش دارد، چون اكثریت افرادی كه در سینمای كشور كار میكنند به ویژه عوامل پشت صحنه هم اكنون بیكار هستند و من این مسئله را بار‌ها در شورای عالی سینما عنوان كردم.

وی افزود: به هر حال آرزو میكنم رونق اقتصادی سینما بیش از این باشد و سالن‌های سینما بیشتر گردد و نیز فیلم‌های بیشتری تولید شوند تا از این طریق عواملی كه هم اكنون از گود كار عقب هستند بتوانند به چرخه فعالیت وارد شوند و این گونه رونق سینما به واقعیت نزدیكتر خواهد شد.

تهیه كننده فیلم سینمایی «ضیافت» دامه داد: در گذشته وقتی اثری ساخته میشد، زمان زیادی را در صف اكران طی میكرد؛ به عبارتی حتی كار‌ها درجهبندی میشدند یا برای قرار گرفتن در صف اكران قرعه كشی انجام میشد، ولی هم اكنون فیلم كمتری تولید میشود و هزینه بیشتری هم صرف ساخت آن‌ها میگردد. در كل وضع تولید آثار به دلیل هزینه‌های گزاف و گران، سخت و چالش برانگیز شده و بنده به شخصه به عنوان كسی كه حرفهاش سینما بوده نمیتوانم تایید كننده رونق سینما باشم؛ چون آدم‌های بیكار زیادی را در این عرصه میبینم و در كل رونق، زمانی اتفاق تمیافتد كه همه افراد این عرصه، به نوبه خود كاری در دست داشته باشند؛ پس دور از واقعیت نیست كه بگویم در شرایط كنونی بدنه سینما، اثری تولید نمیكند.

«شریفی» اظهار داشت: اگرچه «وی او دی‌ها» نیز با سینما در حال رقابت هستند، اما نباید فراموش كرد كه فیلم غذای روح است، پس باید در آن تنوع ایجاد كرد تا پس زده نشود؛ در واقع دولت میتواند با باز گذاشتن دست سینماگر به این صنعت كمك شایانی كند. به عبارتی دولتمردان سینما با حمایت از پیشكسوتان این عرصه خواهند توانست مسیر رونق سینمای كشور را هموارتر سازند. پس نباید گران بودن بلیط سینما را به مثابه رونق اقتصادی این عرصه تلقی نمود.

"محمد قنبری" مدیر پردیس سینمایی مگامال كه 15 سال است در عرصه سینما فعالیت دارد گفت:به نظرم وضعیت گیشه و فروش سینما‌ها را باید در حال حاضر به دو دوره قبل از كرونا و بعد از كرونا تقسیم كرد. البته در سال 97 استقبال مخاطب از سینما به مرز 27 میلیون رسید كه این آمار اگرچه با جریان یافتن پاندمی كرونا تا حدی كاهش یافت، اما باز رفته رفته با كم شدن كرونا، مخاطبان سینما افزایش یافتند. به گون‌های كه در سال گذشته به رقم 26 میلیون و 947 هزار نفر رسید كه با وجود هزارو صدو هفتادو پنج میلیارد، فروش كیشه خوبی محسوب میشود، اما باز معتقدم تعداد مخاطبان باید از سال 97 تاكنون به مرز 40 میلیون نفر نزدیك میشد تا بتوانیم به ایده آل خود در عرصه استقبال از آثار نمایشی برسیم؛ در كل باید گفت رقم فروش بلیط در سال گذشته كه از آن به عنوان گیشه خوب یاد میشود به دلیل افزایش قیمت بلیط‌ها شكل گرفته نه افزایش مخاطب.

قنبری افزود: چرخه‌ی سینما چرخه بزرگی است كه همه اجزای آن به هم مرتبط هستند. از این رو وجود فیلمنامه‌های خوب، عدم اعمال سلیقه از سوی وزارت ارشاد پیرامون انتخاب فیلمنامهها، توجه به موضوعات روز اجتماعی برای تولید آثار، توجه به زمان مناسب برای اكران آثار و كم كردن ممیزی‌ها قطعاً اتفاقات خوبی است كه توجه به آن‌ها میتواند جریان مناسبی را برای سینما و اقتصاد آن به دنبال داشته باشد.

وی بیان كرد: سینما آنقدر بزرگ است و ارزش و اعتبار دارد كه وجود پلتفرم‌ها نمیتواند از ارزش این صنعت و سینماگران كم كند؛ در واقع سینما و تماشای اثر بر روی پرده جذابیت و حس خوبی را برای مخاطب رقم میزند؛ در كل اگر سفارش پروژه‌ها برای تولید بر اساس روابط صورت نگیرد و به جای در نظر گرفتن روابط و به جای عمل كردن بر اساس روابط دو مقوله تخصص و تجربه را جایگزین آن كنند به طور قطع، سینما به رونق خود نزدیك خواهد شد.

قنبری اظهار داشت:بخش اعظم فروش فیلم در سال 1402 مربوط به دو اثر «فسیل» و «هتل» بود و با فاكتور گرفتن این دو اثر، عملاً نصف فروش سینما‌ها در سال گذشته ریزش میكند. هرچند بنده موافق اكران این گونه آثار هستم، چون زمینه رونق سالن‌های سینما را به دنبال دارد.

مدیر پردیس سینمایی مگامال تصریح كرد: چند سالی است كه انیمیشن سازی در عرصه سینما با حمایت ارگان‌های دولتی روند رو به رشدی یافته، به گون‌های كه در چند سال اخیر، شاهد انیمیشن‌های موفقی، چون بچه زرنگ، پسر دلفینی، لوپتو، بنیامین، فیلشاه و ... بودهایم كه امیدوارم این روند به پیشرفت خوب خود ادامه دهد.
وی در پایان گفت: به اذعان اكثر هنرمندان، كارگردانان و حتی بازیگران، مشكل اصلی در سینما و اقتصاد سینما نبود فیلمنامه است؛ پس نیاز است فیلمنامه نویسانِ با تجربه به میدان بیایند و با برگزاری وركشاپ‌های متعدد به این عرصه كمك كنند.

هاشم میرزاخانی از مدیران اجرایی سازی سینمای كشور و مدیرعامل موسسه سینمایی «سینماشهر» گفت: سینما در سالی كه كرونا جریان یافت با رشد خوبی مواجه بود به گون‌های كه با 28 میلیون مخاطب مواجه شد و این رقم عددی بود كه در مقایسه با 15 سال قبل از آن بیسابقه بود. در سال گذشته اگرچه قیمت بلیط‌ها افزایش یافت، اما با این حال سینمای كشور فروشی معادل با هزارو دویست و چهل و پنج میلیارد را تجربه كرد.

وی افزود: در كل از سال 98 تاكنون، تعداد مخاطبان سینما از مرز 8 و نیم میلیون نفر عبور كرده و با توجه به تعداد صدور پروانه‌های ساخت در سال گذشته كه حاكی از تعدد متقاضیان برای ساخت اثر نمایشی بود، باید به این نتیجه دست یافت كه رونق تولید در سینما جریان دارد. به طور مثال نمونه بارز آن تقاضای 100 فیلم برای حضور در جشنواره فیلم فجر سال گذشته بود كه همه این‌ها حاكی از اقبال دوباره برای ساخت اثر در سینما است.

میرزاخانی افزود: در زمان كرونا، پلتفرم‌ها حضور جدیتری به خود گرفتند به گون‌های كه حتی تاثیر بسیاری بر تولیدات سینمایی گذاشتند به عبارتی این حضور پلتفرم‌ها سبب شد برآورد تولید در سینما تفاوت زیادی با قبل از آن داشته باشد.

مثلاً بازیگران قرارداد‌های خود را به تناسب مبالغ هنگفتی كه با پلتفرم‌ها میبستند، طلب نمودند، به هر حال پلتفرم‌ها سبب شدند تا صنعت سینما به لحاظ تولید یك مقدار سختتر از قبل مسیر خود را طی كند، پس با این حساب برای خوب شدن اقتصاد سینما شاید افزایش قیمت بلیط‌ها راه مناسبی باشد.

مرتضی شایسته تهیه كننده و پخش كننده سینما نیز گفت: عدم تبلیغات برای اكران آثار در تلویزیون و حتی رادیو یكی از مقوله‌هایی است كه باید به آن توجه بیشتری داشت؛ چرا كه اهمیت تبلیغات به قدری است كه حتی میتواند بیش از پیش به استقبال مخاطبان از آثار نمایشی ختم شود.


وی افزود: همچنین عدم نبود برنامه‌های سینمایی در رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی مزید بر علت شده است؛ بنده معتقدم تبلیغات برای یك اثر نمایشی باید حتی چندین ماه قبل از آغاز اكران آن انجام شود، تا شاهد گیشه و اقتصاد خوبی در سینما باشیم.

امیر شهاب رضویان كارگردان سینما نیز گفت: نباید با ارقام و اعداد فروش گیشه، خوشحال باشیم كه سینما رونق دارد، بلكه میزان پر شدن صندلی‌ها از سوی مخاطبان است كه تخمین زننده میزان رونق اقتصاد سینما خواهد بود.

وی افزود: سال گذشته سینمای كشور 28 میلیون مخاطب داشت كه این بسیار خوشایند است، اما آنچه كه بیش از این عدد باعث خرسندی خواهد بود و به اقتصاد سینما رونق خواهد بخشید، تعداد تماشاگران است. در كل رونق سینما حتی میتواند در پس تولید فیلم باشد.

وی ادامه داد: هم اكنون جدا از بحث گرانی قیمت بلیطها، بسیاری از مخاطبان از سینما فاصله گرفته و حتی قهر كردند، دلیل آن هم چیزی نیست جز توجه بیش از حد فیلمسازان به یك ژانر نمایشی.

در واقع از آنجا كه همه ذائقه‌ها به یك گونه نمایشی ختم نمیشود، نمیدانم پس چرا سیاستگذاری‌ها به این گونه شده كه فقط یك ژانر از فیلم را تقویت میكنیم و به آن تسهیلات ارائه میدهیم و حتی آن گونه نمایشی را حاكم بر سایر گونه‌های نمایشی میكنیم.

رضویان اظهار داشت: مشكل دیگری كه در مسیر رونق اقتصادی سینما وجود دارد آن است كه اكثر سینماگران با هزینه شخصی خود فیلم میسازند، اما در انتها این دولت است كه ضمن دخل و تصرف داشتن نسبت بر آثار، تصمیم گیرنده نهایی نیز است كه این موضوع رفتار اشتباه و ناخوشایندی است، به همین جهت سینمای ما «صنعت» تلقی نمیشود، چون صنعت یعنی چیزی كه تابع قانون اقتصاد آزاد و عرضه و تقاضا باشد و این دقیقاً همان مسئل‌های است كه متاسفانه سینمای ما از آن بهرهمند نیست و در واقع عرضه و تقاضا در سینمای كشور با هم هماهنگ نیستند و تا زمانی كه مدیریت تولید در سینما به دست دولت است و این منبع میخواهد تعیین كننده تمام و كمال این عرصه باشد، اتفاقات خوبی در صنوف سینمایی جریان نمییابد و این یك اشكال اساسی است.

سعید خانی تهیه كننده سینما كه هم اكنون فیلم "سال گربه" را در مرحله اكران دارد گفت: یكی از مشكلات حال حاضر سینمای ایران آن است كه متاسفانه سینمای ما هنوز به مرحله صنعت بودن نرسیده و تا وقتی كه سینما به واسطه تك ستاره‌های خود سرپا است، نمیتواند به صنعت و به تبع آن رونق درست و مناسبی دست یابد.
وی افزود: سینما نیازمند حمایت همه جانبه دولت است به عبارتی وزارت ارشاد با برقراری توازن ژانر‌های تولیدی میتواند نقش موثری در اقتصاد سینمای كشور داشته باشد.

«خانی» خاطرنشان كرد: به نظرم دولت مسئولان و سینماگران باید دست به دست هم دهند تا در راستای اقتصاد سینما گام‌های مثمر ثمری برداشته شود.